Με τον γενικό όρο λοιμώξεις αναπνευστικού εννοούμε ένα μεγάλο φάσμα παθήσεων που χαρακτηρίζονται από πολύ μεγάλη συχνότητα και προσβάλλουν τόσο το ανώτερο όσο και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Περίπου 200 ιοί ευθύνονται για τις λοιμώξεις αναπνευστικού που εκδηλώνονται κατά κύριο λόγο τους χειμερινούς μήνες.
Πως προκύπτουν οι λοιμώξεις αναπνευστικού;
Οι λοιμώξεις αναπνευστικού προκύπτουν εξαιτίας της εισβολής ενός ιού ή βακτηρίου στο αναπνευστικό σύστημα. Υπολογίζεται πως κάθε άνθρωπος θα διαγνωσθεί με λοίμωξη αναπνευστικού τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Εξασθενημένοι ή ιδιαίτερα επιρρεπείς στις λοιμώξεις οργανισμοί ενδέχεται να νοσήσουν έως και τέσσερις φορές μέσα στο ίδιο έτος.
Λοιμώξεις αναπνευστικού : Κατηγορίες
Οι λοιμώξεις αναπνευστικού χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες :
- τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος
- τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος
Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού περιλαμβάνουν :
- το κοινό κρυολόγημα
- τη γρίπη
- την οξεία φαρυγγίτιδα
- την οξεία αμυγδαλίτιδα
- την τραχειοβρογχίτιδα
- τη λοιμώδη μονοπυρήνωση
- την ιγμορίτιδα
Οι λοιμώξεις που αφορούν το ανώτερο αναπνευστικό είναι κατά κανόνα ηπιότερες σε σύγκριση με εκείνες που αφορούν το κατώτερο και προκύπτουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία εξ αιτίας κάποιου ιού (ιογενείς λοιμώξεις)
Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού
Οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος είναι οφειλόμενες σε βακτήρια,αφορούν τους πνεύμονες και διακρίνονται σε πνευμονία και οξεία ή χρόνια βρογχίτιδα.
Η πνευμονία είναι από τις σοβαρότερες λοιμώξεις που αφορούν το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Ειδικά όταν διαγνωσθούν με αυτήν ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς μπορεί να αποβεί μοιραία γι αυτό η νοσηλεία κρίνεται απαραίτητη και η μακρά περίοδος ανάρρωσης δεδομένη.
Η βρογχίτιδα προσβάλει τους αεραγωγούς των πνευμόνων( βρόγχους). Εκδηλώνεται με συριγμό, έντονο βήχα και δυσφορία. Στην περίπτωση που μετατραπεί σε χρόνια οι αλλοιώσεις στους αεραγωγούς είναι μη αναστρέψιμες.
Πως μεταδίδονται οι λοιμώξεις αναπνευστικού;
Οι λοιμώξεις αναπνευστικού είναι εξαιρετικά μεταδοτικές. Η μετάδοσή τους γίνεται είτε μέσω του αέρα είτε μέσω φορέων. Μέσω του αέρα μεταδίδονται οι ιοί, το μυκοβακτηρίδιο και ο στρεπτόκοκκος ενώ μέσω φορέων μεταδίδονται τα μικρόβια υπό τη μορφή ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων είτε μέσω αντικειμένων εξ αιτίας ελλιπούς υγιεινής των χεριών.
Λοιμώξεις αναπνευστικού : Ποιοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν
Περισσότερο επιρρεπείς στο να διαγνωσθούν με λοίμωξη είτε του ανώτερου είτε του κατώτερου αναπνευστικού είναι οι εξής :
- όσοι είναι υπέρβαροι
- οι χρόνιοι καπνιστές
- όσοι πάσχουν από καρδιαγγειακά προβλήματα
- όσοι πάσχουν από αναπνευστικά προβλήματα
- οι ηλικιωμένοι
- όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη
- όσοι πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα
- όσοι λαμβάνουν θεραπεία με κορτιζόνη
- οι ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς
Λοιμώξεις αναπνευστικού : Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα που υποδηλώνουν την ύπαρξη λοίμωξης στο αναπνευστικό σύστημα είναι τα εξής :
- ρινική καταρροή
- ρινική συμφόρηση
- βήχας παραγωγικός ή μη
- αρθραλγίες
- μυαλγίες
- ρίγη
- έντονη κόπωση
- πόνο στο λαιμό
- πόνο στα οστά
- πόνος στο θώρακα
- αυξημένη θερμοκρασία σώματος
- μειωμένη όρεξη
Λοιμώξεις αναπνευστικού : Πως γίνεται η διάγνωση;
Συνήθως τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής, τουλάχιστον κατά το αρχικό στάδιο της λοίμωξης, είναι κοινά. Ο γιατρός αφού καταγράψει λεπτομερώς το ιστορικό και ολοκληρώσει την κλινική εξέταση θα ζητήσει να γίνουν οι παρακάτω εξετάσεις :
- ακτινογραφία θώρακος
- αιματολογικές εξετάσεις
- καλλιέργεια πτυέλου
Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πιθανό να ζητηθούν επιπλέον εξετάσεις όπως :
- έλεγχος ουρίας – κρεατινίνης
- τεστ πνευμονιόκοκκου
Αφού ο γιατρός λάβει στα χέρια του των εξετάσεων θα προσδιορίσει το είδος της λοίμωξης και θα συστήσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
Λοιμώξεις αναπνευστικού και θεραπεία
Η θεραπεία των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος εξαρτάται από το είδος της λοίμωξης και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων που παρουσιάζει ο ασθενής. Επειδή οι περισσότερες λοιμώξεις είναι ιογενείς η αντιβίωση δεν συνιστάται γιατί δεν έχει θεραπευτική δράση έναντι των ιών. Το πρώτο πράγμα που θα συστήσει ο γιατρός είναι η ανάπαυση και η λήψη όσο το δυνατόν περισσότερων υγρών για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο της αφυδάτωσης του οργανισμού. Προκειμένου να κατευναστούν τα συμπτώματα θα χορηγήσει αντιβηχικά και αντιπυρετικά φάρμακα ανάλογα με την περίπτωση έως ότου ο ιός “ολοκληρώσει τον κύκλο του”.
Όσον αφορά τη θεραπεία των λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού έγκειται στη χορήγηση είτε μεμονωμένου αντιβιοτικού είτε στον συνδυασμό αντιβιοτικών ανάλογα με τη σοβαρότητα της λοίμωξης.
Λοιμώξεις αναπνευστικού και εμβολιασμός
Ο ετήσιος εμβολιασμός έναντι του ιού της γρίπης και ο εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου αποτελεί ασπίδα προστασίας και πρέπει να γίνεται ειδικά από τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Με την πραγματοποίηση των δύο αυτών εμβολίων τα άτομα είτε δεν νοσούν είτε εάν νοσήσουν η λοίμωξη θα είναι ελαφριάς μορφής.
Λοιμώξεις αναπνευστικού : Ο ρόλος της αντιβίωσης
Η αντιβίωση είναι ένα πολύτιμο φάρμακο. Η άσκοπη χρήση της όμως και ειδικά χωρίς ιατρική συνταγή φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να επιδεινώσει την κατάσταση και να προκαλέσει ποικίλες παρενέργειες όπως πχ διάρροια. Αξίζει να σημειωθεί πως παρά τη λανθασμένη αντίληψη που επικρατεί η αντιβίωση δεν έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα έναντι στις ιογενείς λοιμώξεις και μόνο επιβάρυνση φέρει στον ήδη ταλαιπωρημένο ασθενή.
Λοιμώξεις αναπνευστικού : Συμβουλές προφύλαξης
- Πλένετε τακτικά και σχολαστικά τα χέρια σας.
- Χρησιμοποιείτε αντισηπτικά διαλύματα.
- Αποφύγετε ή περιορίστε την επαφή με άτομα που ήδη νοσούν.
- Εμβολιαστείτε κάθε χρόνο για τον ιό της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου ιδίως εάν ανήκετε στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
- Αερίζετε καθημερινά το χώρο της οικίας και της εργασίας σας.
- Μη λαμβάνετε αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή.